Pandeminin ekonomik faturası ağırlaşıyor. Binlerce şirket kapıya kilit vururken borçla ayakta kalmaya çalışanlar ise aldıkları kredileri ödeyememe riskiyle karşı karşıya.
Batık kredi ölçüsü 150 milyar TL’yi aşarken UYAP bilgilerine nazaran icra dairelerindeki icra ve iflas belge sayısı ise bugün prestijiyle 22 milyon 127 bine çıktı. Pandemide birçok işletme kapalıyken icra dairelerine günlük gelen evrak sayısı ise 17 bin civarında.
Bilhassa 2020 Haziran ayı sonrası ucuzlatılan ve yıllık 1 trilyon lirayı aşan kredi genişlemesinin geri ödemelerinde önemli dert bekleniyor. Uzmanlar, pandemi nedeniyle geri ödemelerde sağlanan toleransın sonuna gelinirken bankaların yeni yılda borçlu firmaları sıkıştıracağı, çok sayıda iflas, el değiştirmenin gündeme gelebileceğine işaret ediyor. Covid-19 tesiriyle revize edilmiş geniş tarifli işsiz sayısı ve iş kaybı Ekim 2020’de 10 milyona yaklaştı. Bu yıl işsiz sayısının katlanarak artması bekleniyor.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bilgilerine nazaran 2020 Ocak-Kasım devrinde 2019’un tıpkı periyoduna nazaran kapanan şirket sayısı yüzde 11 artarak 12 bin 206’ya çıktı. Kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı da yüzde 14.39 artışla 19 bin 665’e fırladı.
TOBB datalarına nazaran 2009’dan bu yana kapanan şirket sayısı 153 bin 241 olurken tıpkı devirde iflas bayrağı çeken gerçek kişi ticari işletme sayısı da 292 bin 711’e yükseldi. İkisinin toplamı yarım milyona yaklaşıyor.
2 MİLYON ESNAF KAPANDI
Pandemi ile geçen 2020 yılında 99 bin 588 esnaf kapandı. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) bilgilerine nazaran son 16 yılda iflas eden esnaf sayısı ise 1 milyon 995 bini aşarak 2 milyona dayandı.
TEK UMUT YENİ BİR PAKET
TESK Genel Lideri Bendevi Palandöken, bundan sonraki süreçte tek umutlarının yeni bir paket olduğunu vurgulayarak “Borç ödemelerin ötelenmesi ve faizsiz bir dayanak paketi ivedilikle açıklanmalı. Yoksa esnaf dayanamaz, kapanmalar artar” dedi. 10 milyonu aşkın kişinin bu alanda çalıştığına dikkat çeken Palandöken, ertelenen vergilerin, kredilerin, ödenemeyen kira, elektrik, su, doğalgaz üzere borçların, küçük işletmelerin toplam sermayesinden daha fazla noktaya geldiğini söyledi. Palandöken, “İşletmeler açılmamak üzere kapanmadan evvel gerekli müdahaleler yapılmalı” diye konuştu.
Küçük ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ) ise borç ölçüsü artıyor. Gemiyi yüzdürmek için borca sarılan binlerce işletme, borcunu döndüremediği için batıyor. Batık KOBİ kredisi ölçüsü Kasım 2020 prestijiyle 57 milyar 875 milyon TL’ye çıktı. Takipteki KOBİ sayısı ise 285 bine dayandı.
150 MİLYARLIK BATIK KREDİ
BDDK bilgilerine nazaran bankacılık bölümünde Kasım 2020 prestijiyle batık kredi ölçüsü 150 milyar TL’yi aşıyor. Geçen yıl tıpkı devirde bu ölçü 143 milyar TL civarındaydı. En fazla batık kredinin olduğu kesim 25 milyar TL ile imalat sanayii olurken ikinci sırada 25 milyar liralık batıkla inşaat, üçüncü sırada 24 milyar TL ile toptan ve perakende ticaret geliyor. Batık kredi oranı en süratli artan bölüm ise güç. Kesimin 15 milyar TL’yi aşkın takipteki kredisi bulunuyor.
Cumhuriyet
