Malatya Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliği’nde (ESOB) İktisat Masası ismine sunum yapan CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Türkiye iktisadının durumu ile ilgili şunları söyledi:
MİLLET İŞİNDEN OLDU
Büyüme modelinin tıkanması tek adam rejimi ve global salgın sonucunda ortaya büyük bir buhran çıktı. 2017 yılında yüzde 5,6 olan 3 yıllık ortalama büyüme 2020 yılında yüzde 1,9’a düşmüş. Bu çok süratli bir geriye düşüş.
Türkiye’nin uzun yıllar ortalaması yüzde 4,8. Ulusal gelirimiz de 2013 yılında 958 milyar dolarmış, artık 717 milyar dolara düşmüş. İktisat siyasetinin bir öbür göstergesi de ne kadar iş yarattığı ile ilgili. Çalışma çağındaki nüfusumuz her yıl 900 bin artıyor. Her yıl 900 bin bireye iş bulmamız lazım. Türkiye’de istihdamdaki değişim 2018’e geçerken 200 bin düşmüş. Ondan sonra da 2019’dan itibaren millet elindeki işini kaybetmiş.
2019’dda 618 bin kişi işinden olmuş. 2020’de 1 milyon 268 bin kişi işini kaybetmiş. Gerçek işsiz sayımız 10 milyon 287 bin şahsa yükselmiş. Bunlar benim sayılarım değil. Devletin, TÜİK’in resmi sayıları.
BİZ DE DOLDURURDUK LEBALEP
Hindistan’ın akabinde dünyada günlük olay sayısında ikinci olmuşuz. Bu hakikaten çok büyük bir illet ancak bu illetle ciddiye alıp gayret etmek lazım. 1 Mart 2021’de kırmızı renkli yalnızca 17 vilayet var. Bundan yaklaşık bir ay sonra, 6 Nisan 2021’de her yer kırmızı. Bu ortada ne var? Ak Parti kongresi var.
Liderim (Malatya ESOB Lideri Şevket Keskin) bütün partiler yapıyor dedi, biz kongremizi seyircisiz yaptık. Her bir delegenin ortasına uzaklık koyarak yaptık. Bizim kusurumuz neydi, biz de doldururduk lebalep. Hükümetin partisi kalkıp salonu bu türlü doldurunca beşerler da bu işi ciddiye almadılar. Fatura kime çıktı?
VATANDAŞI VİRÜS DEĞİL SAHİPSİZLİK ÖLDÜRDÜ
Hafta sonlarını kapattı, bu esnafın en büyük badiresi. Alışveriş hafta sonlarında oluyor, insanların işi gücü var. Lokantacılar bana konuştuğunda sorar mısın dediler: ‘Sayın Cumhurbaşkanı esnafa birtakım muştular verecekti. Biz hâlâ bu muştuları bekliyoruz. Çalışana 1500 lira vereceğim, o nasıl geçinecek Ramazan ayı boyunca?’ Garson arkadaşlar ‘kredi kartım doldu 1500 lirayla nasıl geçineceğim’ diyor. Lokantacılar borcumuz var harcımız var, madem biz kapalıyız bizim borcumuza faiz uygulamayı durdursunlar diyor. Bu çok haklı bir talep. Vatandaşı da esnafı da virüs değil sahipsizlik öldürdü. Toplam 1361 lokanta esnafı bu yılın birinci ayında işletmelerini kapatmış.
ÖNÜMÜZDEKİ EN KIYMETLİ RİSK DIŞ BORÇ
Önümüzdeki en büyük ekonomik risk borçtur. Çevrilecek dış borcumuz önümüzdeki periyot 190 milyar dolar. Bunun üzerine 14 milyar dolar cari açığı da koyduğunuz vakit. Bunu almamız lazım, bunu almamız için de doğruları yapmamız lazım. Net rezervlerimiz 2019’un mart ayında 40 milyar doları da geçmişti artık eksi 40 milyar dolar.
Daima soruyoruz ya nereye gitti diye, işte 128 milyar doları burada bitirmişiz. Gereksiz bir teoriyi ispat etmek için paraları satmışız. Bir işe de yaramamış. 128 milyar doları faiz ve kur düşük kalsın diye; faiz bugün 19, kur bugün 8 lira 20 kuruş civarında. O vakit bu para nereye gitti diye sormak hakkımız.
128 MİLYAR DOLARIN NASIL ERİTİLDİĞİ BULUNMALI
Kaygıya derman bir şeyler söylemeniz lazım. 128 milyar doların nerede, nasıl, hangi formüllerle eritildiğinin bulunması lazım. Diğer türlü kimse rahatlamaz. Yatırımcı da rahatlamaz. Milletvekili düşürmeler, parti kapatmalar, darbe argümanları, lebalep kongreler adalet hissini zehirledi ve en sonunda 18 Mart’ta Merkez Bankası faizi artırmak zorunda kaldı.
Mecbur. Program yok yüklen faize. 19 Mart’ta alınan bir kararla da Türk lirası yüzde 10 bedel kaybetti. 2 tane karar var. Birincisi İstanbul Sözleşmesi’nden çıktık. Yetmedi 132 gün evvel getirdiği Merkez Bankası Başkanı’nı vazifeden aldı. Bunun gerisinden finansal piyasalarda fırtına geleceği belirli. O vakit bunun gerisinde değerli bir şey var. Sonunda anladık ki giden Merkez Bankası Lideri ‘Giden 128 milyar dolar nasıl gitti? Bunu araştırın’ talimatı vermiş.”
Öztrak, “Suriye’de Tel Rıfat kırsalında hain terör örgütü tarafından şehit edilen 2 uzman çavuşumuza, 3 askerimize Allahtan rahmet diliyorum. Kederli ailelerine sabır, tüm milletimize başsağlığı diliyorum” diyerek kelamlarını tamamladı.
Cumhuriyet
