CRI’nın, ünlü ekonomist Daron Acemoğlu tarafından Foreign Affairs için kaleme alınan, “Trump, Amerika’nın Son Popülist Başkanı Olmayacak” başlıklı makalesinden aktardığı bilgilere nazaran, Trump’ın topladığı oyların ardında derin ekonomik nedenler yatıyor. “Trumpizm” olarak tanım edilen siyasetlerin aslında Trump’ın öncesine dayandığını belirten Acemoğlu, Amerika’da derinleşen sınıfsal ayrıma ve toplumsal bölünmelere işaret ediyor.
İşte, makaleden öne çıkan kısımlar:
“ABD, 2016 yılına kadar popülist bir hareket için uygun hale gelmişti ve bugün de hâlâ o denli. Son 40 yılda yüksek eğitimliler ve geri kalanlar ile sermaye ve emek ortasındaki büyük eşitsizlik arttı. Sonuç olarak, ortalama fiyatlar yaklaşık 40 yıldır sakin ve pek çok kümenin lakin bilhassa de düşük eğitim düzeyine sahip erkeklerin gerçek çıkarları düştü. Örneğin, üniversite altı diplomaya sahip erkekler bugün 1970’lerdeki meslektaşlarından değerli ölçüde az kazanıyor. Amerika’daki siyasi rahatsızlıklara ait hiçbir önemli tartışma orta sınıf etkileyen ve kimilerinin Trump’ı desteklemesine yol açan öfke ve hayal kırıklığına katkıda bulunan bu ekonomik trendleri görmezden gelemez.”
İLERİ TEKNOLOJİ SERMAYEYE YARADI
ABD’de son 40 yılda somutlaşan gelir uçurumunun yapay zekâ üzere ileri teknoloji ile yakından ilintili olduğunu vurgulayan Acemoğlu, “Analistler neden bu teknolojilerin çalışanlardan çok sermaye sahiplerine yarar sağladığını açıklamakta yetersiz kaldılar.” diye yazdı. Amerika’nın gerileyişine açıklarken kullanılan “Beijing’in yükselişi” faktörünün tek başına yetersiz olduğunu da savunan ünlü ekonomist Avrupa’nın da Çin ile ticaret açığı olmasına rağmen ABD’deki kadar eşitsizliklere sahne olmadığının altını çizdi.
Acemoğlu, ekonomik nedenlerle başlayan toplumsal rahatsızlığın seçkinlere dönük bir öfkeye dönüştüğünü kaydederek “Amerikan halkının birden fazla ve birçok siyasetçi, uzmanlığa dayalı siyaset oluşturmaya karşı giderek artan bir düşmanlık tabir ediyor. Yargı, Kongre, Federal Rezerv ve çeşitli kolluk kuvvetleri dahil olmak üzere Amerikan kurumlarına itimat çöktü.” tabirlerini kullandı.
ESKİ SİYASİ TERTİP ÇÖKÜYOR
“Trumpizm” ismi verilen siyasi dalganın her ne kadar ABD siyasetine ait olsa da Birleşik Krallık ve Fransa üzere ülkelerde de benzerlerinin olduğuna dikkat çeken Acemoğlu, cuma günü yayımlanan makalesinde “Bu ve öbür örnekler yalnızca kutuplaşmayı değil, eski siyasi tertibin büsbütün çözüldüğünü de gösteriyor.” tespitinde bulundu.
Dünyada en çok alıntı yapılan 10 ekonomist ortasında bulunan Acemoğlu, gelir dağılımını düzenlemenin hayati olduğunu lakin tek başına kâfi olmayacağını aktararak, “Demokratik kurumları desteklemek isteyenler, globalleşmeyi ve dijital teknolojiyi daha iyi düzenleyebilecek, istikametlerini ve kurallarını değiştirebilecek yenilerini inşa etmeli. Böylelikle teşvik ettikleri ekonomik büyüme daha fazla beşere yarar sağlayacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhuriyet
